"การบังคับให้มะนาวติดผลควรทำเมื่อ
การปลูกมะนาวประมาณ 8-10 เดือน
ตัดแต่งกิ่งแขนงและกิ่งที่มีโรค กิ่งที่ติดดอกและผลออกให้หมด
จากนั้นงดให้น้ำในเดือนตุลาคมประมาณ 7-10 วัน
เมื่อสังเกตเห็นใบมะนาวเหี่ยวหรือใบสลดและอาจมีใบร่วงบ้างให้เริ่มใส่ปุ๋ย
สูตร 12-24-12 ปริมาณ 1 ช้อนแกงรอบๆ ขอบกระถาง และรดน้ำตามทันที หลังจาก
15 วัน
การปลูกมะนาว จะ
เริ่มแตกใบอ่อนและออกดอกเป็นสีขาว
ช่วงนี้สามารถพ่นสมุนไพรน้ำส้มควันไม้หรือยาฆ่าแมลงอะบาเม็กตินผสมกับคอ
ปเปอร์ออกซีคลอไรด์หรือคอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ เพื่อป้องกันโรคและแมลง
หลังจากติดดอกแล้ว 4 เดือนก็สามารถเก็บผลมะนาวได้"
ศ.นพ.สุทธิพรอธิบายต่อว่า การดูแลรักษามะนาวที่ปลูกใหม่ควรให้น้ำวันละครั้ง
หลังจาก
การปลูกมะนาวนอกฤดู 10-15 วัน ให้น้ำวันเว้นวัน
เมื่อมะนาวตั้งตัวได้ให้ใช้เศษหญ้าหรือฟางคลุมโคนต้นไว้ 3 วันให้น้ำ 1
ครั้ง แต่ในช่วง
ปลูกมะนาวนอกฤดู ติดดอกออกผลต้องให้น้ำทุกวัน เพราะ
การปลูกมะนาวนอกฤดู ต้องการน้ำมาก
การใส่ปุ๋ยให้ใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 15-15-15 หรือ 16-16-16 เดือนละครั้ง ครั้งละ
1 ช้อนแกงแล้วรดน้ำตาม ช่วงก่อนออกดอกให้ปุ๋ยสูตร 12-24-12 อัตรา 1
ช้อนแกง
หากดินในกระถางพร่องให้เติมมูลวัวที่ย่อยสลายแล้วเท่าระดับดินเดิมที่ใส่ไว้
ในการกำจัดวัชพืชใช้วิธีการถอนปกติ
เมื่อมะนาวติดผลกิ่งอาจโน้มลงให้ทำนั่งร้านรอบกระถางเพื่อช่วยพยุงน้ำหนัก
จากผลมะนาว หมั่นตัดแต่งกิ่ง เมื่อผลมะนาวเริ่มเป็นสีเขียวอ่อน
ผิวเรียบบางใส ก็สามารถเก็บมารับประทานหรือจำหน่ายได้
แค่นี้ก็สามารถรับมือกับราคามะนาวที่ขึ้นลงได้ตลอดทุกฤดูกาล
แถมยังได้มะนาวนอกฤดูในรูปไม้ประดับสวนที่กินได้ด้วย
สำหรับเกษตรกรท่านใดที่สนใจวิธีการปลูกสามารถขอรับคู่มือเทคนิคการผลิตมะนาว
นอกฤดูในกระถาง หรือสนใจเข้าอบรมการปลูกมะนาวนอกฤดู
ติดต่อได้ที่ส่วนต่อยอดงานวิจัย ภารกิจบริหารจัดการผลงานวิจัย
สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ หรือโทร.0-2940-7051
ในวันและเวลาราชการ
หลักการและเหตุผล ในการปลูกมะนาวนอกฤดู ในกระถาง
การบังคับ
การปลูกมะนาวให้ได้ผลผลิตแก่เก็บเกี่ยวได้ตรงกับช่วงหน้าแล้ง
(เม.ย.) นั้น จำเป็นต้องงดน้ำเพื่อปรับอัตราส่วน ซี/เอ็น เรโช. ในช่วงเดือน
ส.ค. ซึ่งค่อนข้างทำยากเพราะเป็นช่วงฤดูฝน
นอกจากน้ำฝนแล้วยังมีปัญหาน้ำใต้ดินโคนต้นอีกที่ไม่สามารถควบคุมได้
จึงส่งผลให้มะนาวแตกใบอ่อนตลอดเวลา
การปลูกมะนาวนอกฤดู ในกระถาง ช่วยให้มาตรการงดน้ำสามารถทำได้แน่นอน
เพราะนอกจากป้องกันน้ำจากฝนตกแล้วยังป้องกันน้ำจากใต้ดินโคนต้นได้อีกด้วย
เตรียมกระถาง เพื่อ การปลูกมะนาวนอกฤดู
- เลือกกระถางซีเมนต์ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-2.5 ม. สูง 50 ซม.
ปิดก้นตลอด
เจาะรูด้านข้างขอบและก้นกระถางเพื่อระบายน้ำป้องกันน้ำขังค้างในกระถาง 4-5
รู
- ตั้งกระถางกลางแจ้ง แสงแดดส่องได้ร้อยเปอร์เซ็นต์ตลอดวัน
เตรียมดิน : ปลูกมะนาวนอกฤดู
- เลือกดินหน้าดินตากแดดจัด 10-20 แดดเพื่อฆ่าเชื้อโรคและร่วนซุยแตกตัวดี
- ปุ๋ยคอก (มูลวัวเนื้อ/วัวนม + มูลไก่ไข่/ไก่เนื้อ/นกกระทา)
เปลือกถั่วลิสงตากแห้ง. ฟางแห้งหรือซังข้าวโพดตากแห้ง.
ยิบซั่มธรรมชาติ. กระดูกป่น. ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากันดีแล้วพรมด้วย
“น้ำ + ปุ๋ยน้ำชีวภาพระเบิดเถิดเทิง + ไคโตซาน + ฮอร์โมนบำรุงราก”
คลุกเคล้าให้เข้ากันดีอีกครั้งจนได้ความชื้น 50 เปอร์เซ็นต์
เสร็จแล้วทำกองอัดแน่น คลุมด้วยพลาสติก กลับกองทุก 5-7
วันหรือเมื่อมีควันเกิดขึ้นเพื่อระบายอากาศและความร้อน หมักทิ้งไว้ 2-3
เดือนหรืออุณหภูมิลดลงหรือเย็นปกติ ได้ "ปุ๋ยอินทรีย์หมักชีวภาพ"
พร้อมใช้งาน
- ใช้ ดินหน้าดินตากแดด แล้วผสมกับ
ปุ๋ยอินทรีย์หมักชีวภาพ
คลุกเคล้าเข้ากันดีแล้วบรรจุลงกระถางให้เต็มจนพูนโคกสูงจากปากกระถาง 50
ซม. อัดแน่น
คลุมทับผิวหน้าดินด้วยฟางหมักเปื่อยยุ่ยแล้วคลุมทับด้วยฟางแห้งธรรมดาๆอีก
ชั้นหนาๆ
เตรียมต้น : ปลูกมะนาวนอกฤดู
- เลือกและปลูกกล้ามะนาวตามปกติลงบนยอดสูงสุดของพูนโคกในกระถาง
- บำรุงเลี้ยงต้นกล้า
เมื่อต้นกล้าโตขึ้นให้จัดระเบียบกิ่งประธานที่แตกออกมาให้ได้รับแสงแดดทั่ว
ถึงและไม่บังแสงแดดต่อกิ่งอื่น
ขั้นตอนการปฏิบัติบำรุง
ปลูกมะนาวนอกฤดู ในกระถางให้ออกผลในหน้าแล้ง
- ช่วงขั้นตอน
"ตัดแต่งกิ่ง-เรียกใบอ่อนฟื้นฟูสภาพต้น-สะสมอาหารเพื่อการออกดอก"
ปฏิบัติเหมือนการบำรุงมะนาวปลูกบนพื้นดินปกติทุกประการ
- ช่วงขั้นตอน "งดน้ำเพื่อปรับ ซี/เอ็น เรโช"
ให้ใช้พลาสติกคลุมหน้าดินปากกระถางเพื่อป้องกันฝนตกใส่
เมื่อเห็นว่าต้นมะนาวเริ่มเครียดหรือเริ่มใบสลดจึงนำพลาสติกออกแล้วระดมให้
น้ำพร้อมกับเปิดตาดอกได้เลย
- ช่วงขั้นตอน
"เปิดตาดอก" หลังจากนำพลาสติกคลุมดินออกแล้วเริ่มเปิดตาดอก
โดย...
ทางใบ :
สูตร 1 ........น้ำ 100 ล. + 13-0-46 (500 กรัม) หรือ ไธโอยูเรีย
(500 กรัม) สูตรใดสูตรหนึ่ง + ธาตุรอง/ธาตุเสริม 100 ซีซี. +
สารสกัดสมุนไพร 250 ซีซี.
สูตร 2........น้ำ 100 ล. +
ฮอร์โมนไข่ 250 ซีซี. + ธาตุรอง/ธาตุเสริม 100 ซีซี. + สาหร่ายทะเล100
ซีซี. + สารสกัดสมุนไพร 250 ซีซี.
ใช้ทั้งสองสูตรสลับกัน 1-2 รอบ แต่ละสูตรห่างกันรอบละ 5-7 วัน ด้วยการฉีดพ่นพอเปียกใบ
ทางราก :
- ให้ 8-24-24 (200-250)/ต้น (กระถาง) ให้ทันทีที่เปิดพลาสติกคลุมแปลง
- ให้น้ำปกติ ทุก 1-2 วัน
หมายเหตุ :
- หลังจากเปิดตาดอกแล้ว
ปลูกมะนาวนอกฤดู ก็จะมีดอกออกมา จากนั้นบำรุงตามขั้นตอน “บำรุงดอก.
บำรุง
ผลเล็ก. บำรุงผลกลาง. บำรุงผลแก่ก่อนเก็บเกี่ยว.
บำรุงผลให้แก่เร็วกว่าปกติหรือบำรุงยืดอายุผลให้แก่ช้า.”
ปฏิบัติเหมือนการบำรุงมะนาวที่ปลูกบนพื้นดินปกติทุกประการ
-
รากทั้งหมดอยู่ในกระถางซึ่งเป็นพื้นที่ๆค่อนข้างจำกัดในการอาหารและปริมาณ
สารอาหารก็มีอย่างจำกัดด้วย
รากทั้งหมดต่างก็ดูดซับสารอาหารในพื้นที่จำกัดนั้นจนทำให้สารอาหารหมดไป
อย่างรวดเร็ว
กรณีนี้แก้ไขโดยให้สารอาหารทั้งทางรากและทางใบมากๆอย่างเพียงพอด้วยวิธี
“ให้น้อย-บ่อยครั้ง-ตรงเวลา”
ทั้งนี้ความสมบูรณ์ของต้นจะชี้บอกได้อย่างดีว่าสารอาหารพอเพียงหรือไม่
ตัดแต่งรากมะนาวในกระถาง
เนื่องจากรากมะนาวต้องเจริญเติบโตในกระถางซึ่งมีพื้นที่จำกัด
เมื่ออายุต้นมากขึ้นหรือ 4-5 ปีขึ้นไปปลายรากจะวนอยู่ที่ขอบกระถาง
ส่งผลให้ต้นโทรมหรืออาจตายได้ กรณีนี้สามารถแก้ไขได้ตามขั้นตอน ดังนี้
1.ล้างต้นแล้วบำรุงต้นเรียกใบอ่อนเพื่อให้ต้นมีความสมบูรณ์หรือสะสมอาหารไว้ในต้นก่อน
2.เมื่อยอดอ่อนเริ่มแตกออกมาให้เห็นจึงลงมือตัดแต่งกิ่งแบบทำสาวหรือทำเป็น
โจรแขนด้วน ให้เหลือความยาวของกิ่งประธานประมาณครึ่งหนึ่งของรัศมีกระถาง
3.ใช้พลั่วหรือเสียมคมจัดแทงลงดินตรงๆ
ห่างจากขอบกระถางมาทางโคนต้น 1 ใน 4 ขั้นตอนนี้จะเป็นการตัดปลายรากออก
4.ตักดินบริเวณขอบกระถางออกแล้วเปลี่ยนดินชุดใหม่ลงไปแทน หรือถ้าเห็นว่าสภาพดินยังดีอยู่ก็ไม่ต้องตักออกก็ได้
5.หลังจากตัดรากแล้วให้ ฮอร์โมนบำรุงราก พร้อมกับเร่งบำรุง
เรียกใบอ่อน-ฟื้นฟูสภาพต้น
เหมือนการบำรุงหลังตัดแต่งกิ่งมะนาวที่ปลูกบนพื้นดินปกติ
ถ้าต้นมีความสมบูรณ์ดีตั้งแต่แรกก็จะแตกใบอ่อนพร้อมกับรากชุดใหม่ภายใน
20-30 วัน และพร้อมรับการบำรุงเพื่อให้ดอก/ผลต่อไป
6.วิธีตักหน้าดินปากกระถางบางส่วนออกแล้วใช้วิธีล่อรากขึ้นมาก่อนแล้วจึงตัด
ปลายรากที่ขอบกระถางจะสามารถลดการชะงักการเจริญเติบโตของต้นได้เป็นอย่างดี
7.ช่วงปีแรกหลังจากตัดแต่งรากและตัดแต่งกิ่งยังไม่ควรเอาผล
แต่ให้บำรุงต้นจนสมบูรณ์ดีเหมือนเดิมก่อนจึงบำรุงเพื่อเอาผลจะช่วยให้ต้นไม่
โทรมเร็วและอายุยืนนานขึ้น
หมายเหตุ :
ปลูกมะนาวนอกฤดู กระถางอายุต้น 3-4 ปี ขนาดทรงพุ่มเส้นผ่าศูนย์กลาง 2-3 ม.สูง 2-2.5
ม. สภาพต้นสมบูรณ์พร้อมสามารถให้ผลผลิตได้ต้นละประมาณ 150-200 ผล
ในขณะที่มะนาวพื้นราบยกร่องแห้งลูกฟูกอายุต้น
ขนาดและความสมบูรณ์พร้อมเท่าๆกันสามารถให้ผลผลิตได้ต้นละ 3,000-4,000 ผล